Hoe dragen sport en bewegen bij aan Positieve Gezondheid?

Positieve Gezondheid kijkt breder naar de mens dan alleen ‘aan- of afwezigheid van ziekte’. Het gaat om eigen regie op een zinvol en gezond leven. Ook sport en bewegen dragen daar positief aan bij, weten we. Inzetten op sport en bewegen kan daarom bijdragen aan Positieve Gezondheid. 

Wat is Positieve Gezondheid precies?

Positieve Gezondheid is een brede kijk op gezondheid. Het focust op bijdragen aan het vermogen van mensen om zich aan te passen en eigen regie te voeren. Met als doel om kunnen gaan met de fysieke, emotionele en sociale uitdagingen in het leven. In 2011 publiceerde arts Machteld Huber in het tijdschrift British Medical Journal over een nieuw concept van gezondheid. Aanleiding voor haar onderzoek was haar eigen ervaring toen ze vele jaren geleden van huisarts ineens patiënt werd. “Want dat ik ziek werd, daar kon ik niets aan veranderen en mijn klachten kon ik niet simpelweg negeren. Maar door goed naar de signalen en behoeftes van mijn lichaam te luisteren en door goed te observeren welke dingen mij energie gaven en daar aandacht aan te geven, merkte ik dat ik veel beter met die klachten kon omgaan. Het klinkt zo simpel, maar het leverde mij veel op. Als arts ging ik hierdoor ook wezenlijk anders naar gezondheid kijken.” Huber ziet gezondheid als ‘het vermogen om je aan te passen en je eigen regie te voeren, in het licht van de sociale, fysieke en emotionele uitdagingen van het leven’.

De nieuwe definitie is niet alleen een verbreding in het denken over gezondheid, maar ook een empowerment van patiënten. “Van ‘slachtoffer’ van een ziekte naar een mens die geholpen kan worden het beste aan veerkracht uit zichzelf te halen. Wat is nu mooier dan dat?”

Positieve Gezondheid draagt zo bij aan de verschuiving van ‘ziekte en zorg’ naar ‘gezondheid en gedrag’. Het begrip is praktisch vertaald in zes dimensies van gezondheid: 

1. lichaamsfuncties
2. mentaal welbevinden
3. zingeving
4. kwaliteit van leven
5. meedoen 
6. dagelijks functioneren

Wat is de waarde van sport en bewegen voor deze dimensies? Kenniscentrum Sport vertelt er het volgende over: 

1. Sporten en bewegen heeft een positief effect op de lichamelijke functies (waaronder fysiek functioneren, energie, klachten, pijn). Het Human Capital Model laat duidelijk zien wat de effecten van bewegen zijn op fysieke waarde van sport.
2. Sporten en bewegen heeft ook een positief effect op mentaal welbevinden van mensen (waaronder cognitief functioneren eigenwaarde, respect, veerkracht). Er zijn diverse relaties aangetoond tussen sporten en het cognitief vermogen, het opbouwen van vertrouwen (vooral bij kinderen van belang) en het vrijkomen van endorfine (gelukshormoon) bij duursporters.
3. De relatie tussen sporten, bewegen en de spiritueel-existentiële dimensie is lastiger te leggen. Toch kan sporten zingevend zijn en is het nastreven van doelen en idealen van mensen in de sport aan de orde van de dag.
4. Onder de dimensie kwaliteit van leven horen begrippen als geluk beleven, genieten, lekker in je vel zitten, levenslust en balans. Begrippen die ervaren sporters zeker koppelen aan hun sportbeleving. Wie kent niet het gevoel na het sporten dat je toch blij bent dat je bent gaan sporten in plaats van op de bank te blijven zitten.
5. Tenslotte volgt de pijler sociaal-maatschappelijk participeren. Mensen hebben de keuze om alleen te sporten en bewegen, in groepsverband of in verenigingsverband. Juist bij de laatste twee speelt het aangaan van sociale contacten en betekenisvolle relaties. Vooral bij ouderen is het kopje koffie na het bewegen wellicht waardevoller dan het bewegen zelf.

Bij Invictus ondersteunen we bij het in beeld brengen van de gezondheid van onze sporters. Dit doen we onder andere door het houden van een uitgebreide intake en door reflectie en evaluatie tijdens de trainingen. Invictus is er namelijk van overtuigd dat als iemand gezond wil blijven, sporten en bewegen een vanzelfsprekendheid is. Echter willen we hierin een stap vooruit zetten en gaan we gebruik maken van de vragenlijst van Positieve Gezondheid: het ’spinnenweb’. Via onze digitale leeromgeving kunnen sporters dit spinnenweb invullen en vervolgens gaan we in gesprek: wat valt jou op aan het spinnenweb? Zou je iets willen veranderen, en zo ja: wie of wat heb je daarvoor nodig? 

Wij willen onze sporters helpen zich gezond te voelen en gezond te blijven. Vandaar onze aandacht voor de Positieve Gezondheid en onze overtuiging dat mensen zelf de regie over hun gezondheid in eigen handen kunnen nemen. 

Bron: www.allesoversport.nl