Met het jojo-effect wordt bedoeld dat mensen na het afslanken op een bepaald moment vaak weer terugkomen op het oorspronkelijke (over)gewicht, of nog zwaarder waren dan voordat ze met de afslankpoging begonnen.
Er bestaat nogal wat verwarring over hoe het jojo-effect ontstaat. Een vertraagde stofwisseling heeft ermee te maken, maar is niet de hoofdoorzaak. De basale stofwisseling kan door een afslankdieet in het slechtste geval maximaal 5% verlagen. Dat scheelt per dag op een inname van 2000 kcal 100 calorieën. Zoveel als één grote appel.
Oorzaak 1: terugval De belangrijkste oorzaak voor het terugvallen naar het oude gewicht, is dat het oude eetpatroon er langzaam maar zeker weer insluipt. Vooral bij diëten die sterk van het gangbare voedingspatroon afwijken, is het onwaarschijnlijk dat dit levenslang wordt volgehouden. Het oude eetpatroon is vaak een diepgewortelde gewoonte die zich niet eenvoudig laat afleren. Als je jouw streefgewicht hebt bereikt, kun je de eerste twee weken iedere dag 100 kcal extra toevoegen. Gaat dit goed en kom je niet aan, kun je in de twee weken hierop weer 100 kcal per dag toevoegen. Zo bouw je de nieuwe hoeveelheden geleidelijk op. Op het moment dat je iets aan begint te komen, haal je de laatste 100 kcal er weer af en heb je een nieuwe balans gevonden.
Oorzaak 2: kernprobleem onopgelost Wanneer men structureel overeet, is daar een reden voor. Het lichaam beschikt over allerlei systemen om op tijd te stoppen met eten als men vol zit (verzadigd). Op één of andere manier worden deze systemen vaak geblokkeerd. Natuurlijk doen voedselproducenten er alles aan om eten zo aantrekkelijk mogelijk, en constant beschikbaar te maken, maar dat is nog onvoldoende reden voor het ontstaan van overgewicht. Onderliggend zit vrijwel altijd een emotionele oorzaak. Je zou kunnen stellen dat wanneer we ons op een bepaald vlak niet voldoende gevoed voelen, we dat gaan compenseren met eten. We willen iets niet voelen, we voelen ons niet geliefd of gestrest. Niet iedereen kiest voedsel als oplossing. Sommigen kiezen misschien sigaretten, alcohol of een andere verslaving. Alleen eten leidt tot overgewicht, terwijl het geen verslaving betreft. Wanneer we de onderliggende emotie niet erkennen en aanpakken, zal de behoefte om de leegte op te vullen blijven bestaan.
Oorzaak 3: minder gewicht = minder voeding nodig Een andere reden dat het lastig kan zijn om op het nieuwe gewicht te blijven, is dat het lichaam minder energie nodig heeft om het lichaam te onderhouden dan voorheen. Een lichaam van 100 kg heeft veel meer energie nodig om zich te onderhouden en voort te bewegen dan een lichaam van 60 kg. Dat is ook de reden dat het vaak steeds moeilijker wordt om af te slanken naarmate iemand lichter is. Op het moment dat je op jouw streefgewicht bent, moet je in het vervolg minder eten dan dat je voorheen deed. Ook worden er onderzoeken gedaan naar leptineresistentie (resistent = ongevoelig voor) bij overgewicht en dat deze waarde verbetert bij afslanken. Leptine is het hormoon dat aangeeft of je vol zit of niet. Als je dus meer overgewicht hebt, voel je dit moeilijker.
Sporten tijdens het afslanken Door tijdens het afslanken voldoende, en op de juiste manier te blijven sporten, kunnen spieren worden behouden en wordt het metabolisme niet merkbaar vertraagd. Een trainingsprogramma waarin kracht- en cardiovasculaire training wordt afgewisseld is hiervoor de aangewezen methode.
Opdracht voor thuis – Schrijf eens op wat jouw oorzaak is van het terugvallen in gewicht. – Bedenk een plan voor hoe je dit een volgende keer kan voorkomen.
Kom je er niet uit? Neem dan gerust contact met ons op voor een gratis kennismaking!